EΠΙΚΑΙΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ κ. ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Ποια όμως είναι η ασκούμενη πολιτική για τα περιστατικά που δεν καταγγέλλονται και αποτελούν την πλειοψηφία, καθόσον τα παιδιά – θύματα, φοβούνται την κατακραυγή στο οικογενειακό και σχολικό τους περίγυρο; Σύμφωνα με έρευνες το ποσοστό των μαθητών που πέφτουν θύματα εκφοβισμού ή άλλων μορφών θυματοποίησης αγγίζει το 20% με αυξανόμενες τάσεις. Σοβαρότατες συνέπειες αυτού του φαινομένου στους μαθητές είναι τα αυξημένα ψυχοσωματικά προβλήματα τα οποία είναι πολύ πιθανό να τους ακολουθήσουν και στην υπόλοιπη ζωή τους. Δυστυχώς όμως στοιχεία πρόσφατα που να αφορούν την θυματοποίηση δεν υπάρχουν.

Δεδομένου ότι ο κύριος χώρος έκφρασης και διάδοσης των εφηβικών τάσεων είναι το σχολείο και γνωρίζοντας ότι η Πολιτεία, μέσω του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, έχει προσπαθήσει να αντιμετωπίσει το φαινόμενο με μία σειρά ενέργειες.

ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Σκοπεύετε στην πανελλαδική έρευνα που έχετε προγραμματίσει να διερευνηθούν όχι μόνο τα αίτια και η έκταση της παραβατικότητας αλλά και το μέγεθος και η αποτελεσματική αντιμετώπιση της θυματοποίησης των παιδιών σχολικής ηλικίας;
2. Με ποιους τρόπους η εκπαιδευτική κοινότητα ενσωματώνει τους γονείς και κηδεμόνες στην ευαισθητοποίηση και επίλυση των φαινομένων ενδοσχολικής βίας αλλά και την αντιμετώπιση των συνεπειών της στους μαθητές-θύματα;

Αθήνα, 13 Μαΐου 2008

Η υποβάλλουσα την ερώτηση Βουλευτής
Φεβρωνία Πατριανάκου

16.05.2008

Απάντηση του Υφυπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ανδρέα Λυκουρέντζου:

Κυρία συνάδελφε, σας ευχαριστώ για την επίκαιρη ερώτηση την οποία υποβάλλατε, διότι συνεισφέρατε στη συνέχιση του διαλόγου σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ζήτημα, το οποίο αφορά τη μαθητιώσα νεολαία, αφορά τη ζωή στη σχολική, εκπαιδευτική κοινότητα, αφορά την αλληλεγγύη και την ανάπτυξη σχέσεων ή μη μεταξύ των μαθητών, καθώς επίσης και την καλή τους ανάμνηση από τα μαθητικά χρόνια ή όχι.

Θα διαφωνήσω μαζί σας στην εκτίμηση την οποία κάνετε, ότι έχουμε μια αυξανόμενη τάση του φαινομένου της σχολικής βίας, διότι οι υπάρχουσες μελέτες, αλλά και επιστημονικές διατριβές δείχνουν ότι η Ελλάδα –χωρίς να σημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα ή ότι δεν υφίσταται- είναι από τις χώρες εκείνες που το αντιμετωπίζουν σε πολύ μικρή έκταση και δεν φαίνεται να υπάρχουν αιτίες οι οποίες θα του δώσουν μια αύξουσα δυναμική.

Για τα ερωτήματα τώρα τα οποία θέτετε, η έρευνα την οποία σχεδιάσαμε με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών ολοκληρώθηκε, ξεκινάει ήδη η επιστημονική της επεξεργασία, η επιστημονική πλευρά της έρευνας και με την έναρξη του νέου σχολικού έτους και εντός τριμήνου θα έχει ολοκληρωθεί η εμπειρική πλευρά, η καταγραφή των στοιχείων μέσα από μετρήσεις και ερωτηματολόγια, τα οποία θα αναπτυχθούν στις σχολικές μονάδες και ό,τι άλλο συμπεριλαμβάνει η έρευνα αυτή, στην οποία δεν είμαι ο καθΆ ύλην επιστημονικά αρμόδιος να απαντήσω.

Επίσης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχουμε διαμορφώσει την πρόταση συμμετοχής στο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αποφάσισε το Συμβούλιο της Επιτροπής στις 20 Ιουνίου 2007, πρόγραμμα «Δάφνη ΙΙΙ», το οποίο θα υλοποιηθεί με έναν εκ των φορέων οι οποίοι συνεργάζονται στο Υπουργείο Υγείας, στην εταιρεία ψυχοκοινωνικής υγείας του παιδιού και του εφήβου και το οποίο χρηματοδοτείται σε ποσοστό 80% από την Ευρωπαϊκή Ένωση και βεβαίως το πρόγραμμα αναφέρεται αυτό στην αντιμετώπιση αυτών των αρνητικών φαινομένων.

Τέλος, σε ό,τι αφορά την σχέση μας με τους γονείς, μια σειρά υπουργικών αποφάσεων έχει προσδιορίσει την ανάπτυξη προγραμμάτων τα οποία υλοποιήθηκαν και στο ΒΆ και στο ΓΆ Κοινοτικό Πλαίσιο και θα συνεχίσουν να υλοποιούνται και στην ΔΆ προγραμματική περίοδο, στην οποία συμμετέχουν οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές και βεβαίως οι συμβουλευτικοί σταθμοί νέων, στους οποίους έχει κανείς τη δυνατότητα να προσφύγει είτε είναι μαθητής, είτε ένας εκ των γονέων.

Εν πάση περιπτώσει, υπάρχει ενδιαφέρον, θα συνεχίσουν να υλοποιούνται τα προγράμματα, θα δεχθούμε καλοπροαίρετα τα συμπεράσματα της έρευνας την οποία έχουμε ήδη ανακοινώσει, αλλά και όποιων άλλων στοιχείων θέτουν υπόψη της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου και εσείς και άλλοι συνάδελφοι της Βουλής, όπως η κα Μερεντίτη και συνάδελφοι από το ΛΑ.Ο.Σ., οι οποίοι κατά καιρούς έχουν υποβάλλει ερωτήσεις και πιστεύω ότι όλοι μαζί θα πετύχουμε το καλύτερο δυνατόν, διότι είναι ένα ζήτημα που για μας αποτελεί προτεραιότητα, προτεραιότητα για τη μαθητική νεολαία της χώρας μας.

Ανταπάντηση της Βουλευτού κ. Φεβρωνίας Πατριανάκου:

Κύριε Υφυπουργέ,

έκανα αυτήν την ερώτηση γνωρίζοντας την ευαισθησία και την ενασχόλησή σας με το θέμα. Θεώρησα επιβεβλημένη την κατάθεσή της διότι η δική μου αίσθηση είναι ότι δεν υπάρχει ελληνικό σπίτι, δεν υπάρχει ελληνική οικογένεια με παιδί σχολικής ηλικίας που να μην ανησυχεί για το φαινόμενο.

Σύμφωνα με στοιχεία της αστυνομικής διεύθυνσης της ελληνικής αστυνομίας, τα αδικήματα κατά ανηλίκων το 2007 ήταν χίλια είκοσι τέσσερα έναντι επτακοσίων είκοσι δύο το 2006. Δηλαδή έχουμε μια αύξηση 30%. Ομάδες ανηλίκων ΕΜΟ, TRENDY, ΚΑΓΚΟΥΡΕΣ, νέες ορολογίες, μάχονται στις γειτονιές και στους χώρους διασκέδασης.

Σωματική και λεκτική βία, βανδαλισμοί, πίεση, απομονωτισμός είναι φαινόμενα τα οποία είναι πια υπαρκτά στο ελληνικό σχολείο.

Τα αίτια του φαινομένου δεν θα τα αναλύσουμε τώρα και ούτε προλαβαίνουμε. Θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό ότι η τελευταία έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών του 2000 είχε καταλήξει σε κάποια στοιχεία τα οποία καταδείκνυαν ότι ναι μεν το 2000 δεν ήταν ανησυχητικά τα δεδομένα, αλλά παρουσίαζαν ιδιαίτερα έντονες αυξητικές τάσεις.

Είναι σημαντικό ότι νέα έρευνα δρομολογείται. Γιατί για να αναλύσουμε ένα φαινόμενο, για να δράσουμε, για να είμαστε αποτελεσματικοί πρέπει πρώτα να ξέρουμε το μέγεθός του και πρέπει να γνωρίζουμε και τα δεδομένα του. ¶ρα, λοιπόν, είναι εξαιρετικά σημαντική η έρευνα και περιμένουμε τα αποτελέσματα της.

Το δεύτερο, όμως, το οποίο θα ήθελα να αντιμετωπίσουμε είναι ότι δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια μας. Υπάρχουν παιδιά-θύματα και παιδιά-δράστες. Οι γονείς δεν γνωρίζουν να αντιμετωπίσουν ούτε τη μία ούτε την άλλη κατηγορία. Πρέπει, λοιπόν, να βρούμε τρόπους αντιμετώπισης. Κι αυτό να το αναλάβουν οι γονείς, η εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και οι μαθητές, να συνεργαστούν έτσι ώστε να αναπτυχθούν σύγχρονα προγράμματα. Δεν είναι το φαινόμενο καινούργιο. Το έχουν αντιμετωπίσει όλα τα ανεπτυγμένα κράτη. Το έχουν αντιμετωπίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Υπάρχουν τα προγράμματα διαμεσολάβησης όπου οι ίδιοι οι μαθητές γίνονται διαμεσολαβητές μεταξύ θύματος και δράστη.

Υπάρχουν τα προγράμματα ψυχικής και κοινωνικής υγείας που μπορούν να στηριχθούν από τους συμβουλευτικούς σταθμούς νέων, οι οποίοι δημιουργήθηκαν επί Νέας Δημοκρατίας και επί Νέας Δημοκρατίας πολλαπλασιάστηκαν, αλλά εξακολουθούν ακόμη να υπολειτουργούν. Δεν έχουν παιδοψυχολόγους, δεν έχουν κοινωνικούς λειτουργούς.

Υπάρχουν τα ειδικά προγράμματα επανορθωτικής δικαιοσύνης. Όλα αυτά πρέπει να τα εντάξουμε μέσα στη γενική στρατηγική του Υπουργείου. Κρίνω θετική τη συμμετοχή στο Πρόγραμμα «Δάφνη ΙΙΙ», κρίνω θετική την ένταξη σε προγράμματα ανθρώπινου δυναμικού αλλά δεν μπορούν να αποτελούν ad hoc λύσεις και παρεμβάσεις.

Είναι προγράμματα που για να έχουν αποτελέσματα πρέπει να ενταχθούν μέσα στο ελληνικό σχολείο, να έχουν συστηματική παρακολούθηση και να έχουν διαρκή παρέμβαση ώστε οι γονείς και η ελληνική οικογένεια να στηριχθούν.

Ευχαριστώ πολύ.

Ανταπάντηση του Υφυπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ανδρέα Λυκουρέντζου:

Κυρία συνάδελφε, μόνο καλούς λόγους έχω για την πληρότητα της ενημέρωσης την οποία έχετε και το ενδιαφέρον να παρακολουθείτε το θέμα από κοντά. Επιτρέψτε, όμως, να καταθέσω και τη δική μας αγωνία χάριν της οποίας, αλλά και της υποχρεώσεως ως πολιτικής ηγεσίας, να παρακολουθούμε όλα τα ζητήματα τα οποία εκδηλώνονται στο χώρο της μαθητικής νεολαίας και όχι μόνο.

Έτσι, λοιπόν, αυτό που θέλω να σας πω είναι ότι τα προγράμματα θα εμπλουτιστούν, θα ανανεωθούν στο πλαίσιο της ΔΆ Προγραμματικής Περιόδου, διότι, είναι η κινητήρια δύναμη η χρηματοδότηση των προγραμμάτων αυτών, όπως επίσης θα αναπτυχθούν περισσότεροι οι συμβουλευτικοί σταθμοί, αλλά στις προθέσεις μας κι αν οι δυνατότητες το επιτρέπουν, είναι να δούμε κατΆ αρχήν και μία πειραματική εφαρμογή του σχολικού συμβούλου με την ιδιότητα του ψυχολόγου. Δηλαδή, να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε κατΆ αρχήν, σε κάποιες σχολικές μονάδες τη σταθερή σχέση με σχολικό σύμβουλο, ο οποίος θα έχει την ιδιότητα του ψυχολόγου.

Σε ό,τι αφορά επίσης την ενσωμάτωση στα εκπαιδευτικά προγράμματα αυτών των θεματικών ενοτήτων είναι πάρα πολύ δύσκολο, διότι, ήδη τα Γυμνάσια και τα Λύκεια έχουν ένα βεβαρημένο σχολικό πρόγραμμα από πλευράς ωραρίου. ¶ρα, πρέπει λοιπόν να αξιοποιήσουμε ακόμη περισσότερο τις ευέλικτες διαδικασίες οι οποίες υπάρχουν με προγράμματα μέσα από την ΔΆ Προγραμματική Περίοδο, όπως ανέφερα ήδη ότι έγινε και στο παρελθόν.

Και τέλος, μας προβληματίζει το γεγονός ότι συγκροτούνται ομάδες νεολαίας, οι οποίες έρχονται να αναιρέσουν με την συμπεριφορά τους το παραδοσιακό αξιακό πλαίσιο της ελληνικής κοινωνίας και γιΆ αυτό επιμένουμε ότι η ανάπτυξη θετικών προτύπων τα οποία αγγίζουν την ψυχή, την καρδιά της ελληνικής νεολαίας, διότι προέρχονται μέσα από τον αυθεντικό τρόπο ζωής και δημιουργίας του ελληνικού λαού με την πλουσιότατη παράδοση την οποία έχουμε στον πολιτισμό, στην τέχνη, τη δημιουργία γενικότερα, στις πολύ καλές θερμές κοινωνικές σχέσεις, οι οποίες αναπτύσσονται στις τοπικές κοινωνίες, θεωρούμε ότι όλα αυτά με τη συμβολή της εκπαιδευτικής κοινότητας μπορούν να επιδράσουν ευεργετικά και να συνεισφέρουν στον περιορισμό και τέλος, στον εκμηδενισμό αυτών των αρνητικών φαινομένων.

Σας ευχαριστώ.