Καθυστερήσεις στο έργο Αποκατάστασης και Ανάδειξης των Σπηλαίων και Εγκαταστάσεων Διρού Λακωνίας και προβλήματα επισκεψιμότητάς τους

Το έργο «Αποκατάσταση και Ανάδειξη των Σπηλαίων και των Κτηριακών Εγκαταστάσεων Διρού Ν. Λακωνίας» έχει ενταχθεί από το Μάιο 2012 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα», με προϋπολογισμό 10,31 εκ. ευρώ και δικαιούχο την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.).

Με τη με αρ. πρωτ. 10231/26-04-2013 ερώτησή μου είχα ζητήσει να ενημερωθώ από τους συναρμόδιους Υπουργούς για την πορεία εξέλιξης του συγκεκριμένου έργου.

Στην ερώτησή μου αυτή έλαβα τη με αρ. πρωτ. 18961/17-05-2013 απάντηση του (τότε) Υφυπουργού κ. Κυριάκου Βιρβιδάκη, για την πορεία του έργου και των 3 υποέργων διακεκριμένα, για το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους, καθώς και για το ποσοστό των νομικών δεσμεύσεων και των πληρωμών. Σύμφωνα με την ενημέρωση αυτή:

• Το 1^ο υποέργο, το οποίο υλοποιείτο με αυτεπιστασία της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας Νότιας Ελλάδας, εκτελείτο κανονικά, μετά από μικρή καθυστέρηση. Η ολοκλήρωσή του εξαρτάται και από την εξέλιξη του  3^ου υποέργου, ως προς το μέρος που αφορά τη μουσειακή μελέτη.
• Στο 2^ο υποέργο υπήρχε καθυστέρηση στην ανάδειξη αναδόχου, λόγω μεγάλου αριθμού προτάσεων υποψηφίων και εκδίκασης ενστάσεων, ενώ θα υλοποιείτο με την οριστική παραλαβή των παραδοτέων του αναδόχου (διάρκεια σύμβασης 11 μήνες, λήξη 8-3-2014).
• Το 3^ο υποέργο εκτιμάτο ότι θα προκηρυχθεί τον Απρίλιο του 2014. Η δυνατότητα ολοκλήρωσής του εντός της προγραμματικής περιόδου θεωρείτο ρεαλιστική, δεδομένης και της νομοθετικής ρύθμισης με την οποία είναι δυνατόν να επιλεγεί από την αναθέτουσα αρχή η σύμπτυξη των σταδίων αξιολόγησης ενός δημόσιου διαγωνισμού.

Σύμφωνα πάντα με το ίδιο απαντητικό έγγραφο, οι νομικές δεσμεύσεις ανέρχονταν κατά το χρόνο της απάντησης, σε 1,74 εκ. ευρώ και ποσοστό 16,88% του συνολικού προϋπολογισμού του έργου. Οι δε πληρωμές που είχαν πραγματοποιηθεί έως τότε, λόγω των προβλημάτων που παρουσιάστηκαν στην εξέλιξη των υποέργων, είχαν ύψος μόλις 19.082 ευρώ, ποσοστό δηλαδή 0,19% του συνολικού προϋπολογισμού.

Όπως προκύπτει δε από μεταγενέστερη απάντηση (αρ. πρωτ. 36593/23-09-2013) του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, σε σχετική ερώτησή μου για την πορεία των αναπτυξιακών έργων της Λακωνίας, το έργο της Αποκατάστασης και Ανάδειξης των Σπηλαίων Διρού, είχε, κατά την 31^η-07-2013, νομικές δεσμεύσεις συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης 1,39 εκ. ευρώ και ποσοστό επί των εντάξεων 14,65%, ενώ οι πληρωμές ανέρχονταν σε 27.559 ευρώ και ποσοστό 0,29%.

Τα προβλήματα, όμως, δεν εστιάζονται μόνο στην πορεία του εν λόγω έργου, του οποίου η αξία είναι αδιαμφισβήτητη, όχι μόνο για τη Μάνη και τη Λακωνία αλλά και για ολόκληρη τη χώρα. Διαρκώς πληθαίνουν οι διαμαρτυρίες και οι καταγγελίες για τον τρόπο λειτουργίας και την εικόνα παρακμής που παρουσιάζουν τα κορυφαία αυτά Σπήλαια. Η δε επισκεψιμότητά τους φέρεται ότι έχει μειωθεί δραματικά και ειδικότερα, από 150.000, οι ετήσιοι επισκέπτες τους φαίνεται ότι υπολογίζονται πλέον στις 50.000 περίπου.

Σημειωτέον ότι εδώ και καιρό, έχει εμφανιστεί στους σταλακτίτες που φωτίζονται από προβολείς, μία επίστρωση από πράσινο πολτώδες υλικό, το οποίο αποδίδεται σε είδος μικροχλωρίδας, που πολλαπλασιάζεται τόσο σε έκταση όσο και σε πάχος. Σύμφωνα με τη σχετική επιστημονική τοποθέτηση, το πρόβλημα επιτάθηκε λόγω της χάραξης νέας διαδρομής επίσκεψης και εξόδου από άλλο κλάδο του σπηλαίου. Επίσης έχει επισημανθεί ότι η μικροχλωρίδα αυτή, που είναι μύκητες και φύκη, προκαλείται από φωτισμό, αύξηση θερμοκρασίας, ρεύματα αέρα από τεχνητές εισόδους-εξόδους, μεταφορά μικροοργανισμών από επισκέπτες, καθώς και υψηλή υγρασία, ενώ η αντιμετώπισή της είναι δυνατή με σειρά μέτρων, ώστε να μην αλλοιωθεί το τοπίο.

Επισημαίνοντας και πάλι, ότι η αξιοποίηση των Σπηλαίων του Διρού είναι υψηλής ιεράρχησης, δεδομένου ότι αποτελούν διεθνή πόλο τόσο τουριστικής προσέλευσης όσο και πολλαπλού επιστημονικού ενδιαφέροντος,

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1.- Με ποια συγκεκριμένα μέτρα προτίθενται, ένα κορυφαίο παγκοσμίως μνημείο της φύσης, να το καταστήσουν ξανά τουριστικό πόλο προσέλκυσης;

2.- Με ποια συγκεκριμένα μέτρα προτίθενται να επιλύσουν τα διοικητικά, οργανωτικά, οικονομικά και διαχειριστικά προβλήματα;

3.- Με ποιον συγκεκριμένο τρόπο και με την επιστημονική ευθύνη ποιου φορέα αντιμετωπίζονται οι συνέπειες του παράγοντα της μικροχλωρίδας στα Σπήλαια του Διρού;

4.- Ποια είναι η πορεία εξέλιξης του συνολικού έργου της Αποκατάστασης και Ανάδειξης των Σπηλαίων και των Κτιριακών Εγκαταστάσεων Διρού Λακωνίας, καθώς και διακεκριμένα των 3 υποέργων του; Ειδικότερα, ποια είναι η πρόοδος που έχει σημειωθεί στα 3 υποέργα από τις 17-05-2013 (ημερομηνία ως άνω απαντητικού εγγράφου τότε Υφ. Ανάπτυξης);

5.- Ποια είναι τα ποσά και τα ποσοστά των νομικών δεσμεύσεων και των πληρωμών, μέχρι σήμερα;

6.- Ποιοι οι λόγοι των καθυστερήσεων που παρατηρούνται στην εξέλιξη των 3 υποέργων, εν όψει μάλιστα της ιδιαίτερης αξίας και σημασίας του συγκεκριμένου έργου;

7.- Δεδομένης της μέχρι τώρα πορείας του, πώς προβλέπεται να τηρηθεί το αρχικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου, που ανέρχεται σε 43,55 μήνες, λαμβανομένου υπόψη ότι η ημερομηνία λήξης προθεσμίας επιλεξιμότητας δαπανών έχει οριστεί η 31^η-12-2015;

8.- Ποια είναι τα αναλυτικά στοιχεία της επισκεψιμότητας των Σπηλαίων Διρού, ανά έτος, κατά την τελευταία πενταετία; Ποια είναι αντίστοιχα τα έσοδα κατά την ίδια χρονική περίοδο; Υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για επισκέψεις σχολείων και εάν ναι, ποιος είναι ο αριθμός των μαθητών που έχουν επισκεφθεί τα Σπήλαια, κατά την ίδια χρονική περίοδο και με την ίδια ως άνω διάκριση; Υπάρχουν, αντίστοιχα, διαθέσιμα στοιχεία διακεκριμένα για εγχώριους και ξένους επισκέπτες;

Αθήνα, 10 Δεκεμβρίου 2013

Η ερωτώσα Βουλευτής

Φεβρωνία Πατριανάκου