Απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ των ακινήτων που παραχωρούνται, χωρίς αντάλλαγμα, από φυσικά πρόσωπα σε Δήμους και Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, για την εξυπηρέτηση κοινωφελών σκοπών

ΕΡΩΤΗΣΗ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ κ. ΥΠΟΥΡΓΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ των ακινήτων που παραχωρούνται, χωρίς αντάλλαγμα, από φυσικά πρόσωπα σε Δήμους και Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα προς εξυπηρέτηση κοινωφελών σκοπών, αποτελεί αναγκαία ρύθμιση, που υπαγορεύεται στο πλαίσιο άσκησης των θεσμοθετημένων και επιβαλλόμενων πολιτικών κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης.

Δεδομένου μάλιστα, ότι το θεσμικό πλαίσιο για την καθιέρωση της φορολογικής αυτής απαλλαγής, βρίσκεται στις ήδη ισχύουσες διατάξεις του Ν. 4223/2013, ερμηνευόμενες συνδυαστικά, φρονώ ότι για τη ρύθμιση του εν λόγω ζητήματος δεν απαιτείται νομοθετική, αλλά διευκρινιστική και ερμηνευτική πρωτοβουλία.

Στο πλαίσιο αυτό άλλωστε, απευθύνθηκα ήδη στη Γενική Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, με επιστολή την οποία απέστειλα στις 16-10-2014, με παρόμοιο περιεχόμενο και σκεπτικό.

Όσον αφορά το προς διευθέτηση ζήτημα, θα ήθελα να επισημάνω τα εξής:

Όπως ρητώς προβλέπεται στο εδάφιο ε’ της παρ. 1 του άρθρου 3 του Ν. 4223/2013, απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα δικαιώματα στα ακίνητα που ανήκουν σε Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με την προϋπόθεση ότι τα συγκεκριμένα ακίνητα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εκπλήρωση –μεταξύ των άλλων και- κοινωφελούς σκοπού.

Αν, όμως, εξαιρούνται του φόρου τα ακίνητα που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα που δεν επιδιώκουν το κέρδος (ιδρύματα κλπ), με την προϋπόθεση ότι χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση κοινωφελούς σκοπού, τότε, κατ’ αναλογική εφαρμογή της διάταξης αυτής, πρέπει να εξαιρεθούν του φόρου και τα ακίνητα τα οποία ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα, που τα έχουν παραχωρήσει, χωρίς αντάλλαγμα, σε Δήμους και Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για τους κοινωφελείς σκοπούς τους.

 Άλλωστε, δεν νοείται ο νομοθέτης να θέλησε να επιφυλάξει διαφορετική φορολογική αντιμετώπιση σε ακίνητα, τα οποία προορίζονται για την ίδια ακριβώς χρήση και υπό τις αυτές προϋποθέσεις, με μόνο γνώμονα την κυριότητά τους από φυσικά ή νομικά πρόσωπα.

 Περαιτέρω, στο ίδιο άρθρο (εδ. β’) προβλέπεται ότι απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. και τα δικαιώματα στα ακίνητα, τα οποία ανήκουν σε Ο.Τ.Α. και ιδιοχρησιμοποιούνται.

Χαρακτηριστική είναι στο σημείο αυτό η αιτιολογική έκθεση του Νόμου, σύμφωνα με την οποία «Είναι αυτονόητο ότι δεν εμπίπτουν στη φορολόγηση … τα προορισμένα για την εξυπηρέτηση δημοτικών και κοινοτικών σκοπών ακίνητα (π.χ. δημοτικά στάδια, δημοτικά θέατρα κλπ)».

Εξαιρούνται, δηλαδή, από τη φορολόγηση τα ακίνητα που χρησιμοποιούν οι Ο.Τ.Α. για την εξυπηρέτηση των σκοπών τους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η μέριμνα για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, τους άστεγους και τους οικονομικά αδύνατους δημότες, καθώς και η φροντίδα της βρεφικής, παιδικής και τρίτης ηλικίας (άρθρο 75 Κώδικα Δήμων & Κοινοτήτων, κατά ρητή παραπομπή του Ν. 3852/2010).

Από τη συνδυαστική ερμηνεία, συνεπώς, των δύο ως άνω διατάξεων, προκύπτει ευθέως ότι πρέπει να εξαιρεθούν από τη φορολόγηση και τα ακίνητα που παραχωρούνται από φυσικά πρόσωπα, χωρίς αντάλλαγμα, σε Δήμους, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για κοινωφελείς σκοπούς, στο πλαίσιο της άσκησης της προβλεπόμενης κοινωνικής πολιτικής από τους τοπικούς οργανισμούς -καθώς και σε Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα- και για όσο χρονικό διάστημα χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς αυτούς.

Οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία, φρονώ ότι παραγνωρίζει τη βούληση και το πνεύμα του νομοθέτη και οδηγεί σε άνιση φορολογική μεταχείριση όμοιων κατ’ ουσίαν περιπτώσεων.

Επικουρικά, θα ήθελα να επισημάνω ότι στην παρ. 2 εδ. α’ του ίδιου άρθρου, ορίζεται ότι απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα δικαιώματα στα ακίνητα για τα οποία υφίσταται απαγόρευση οποιασδήποτε χρήσης, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η περίπτωση της δέσμευσης ακινήτου για κοινωφελή σκοπό.

Η διάταξη αυτή, όχι μόνο επιβεβαιώνει και πάλι την ιδιαίτερη μεταχείριση που επιφυλάσσει ο νομοθέτης για τα ακίνητα που προορίζονται για κοινωφελή σκοπό, αλλά επιπλέον καθιστά σαφές και το εξ αντιδιαστολής επιχείρημα, ότι δηλαδή αν ο νομοθέτης θέλησε να απαλλαγούν από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα ακίνητα που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ιδιοκτήτες τους επειδή έχουν δεσμευθεί για κοινωφελή σκοπό, είναι βέβαιο ότι θέλησε να απαλλαγούν και τα ακίνητα τα οποία δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ιδιοκτήτες τους, επειδή οι ίδιοι επέλεξαν να τα διαθέσουν για κοινωφελή σκοπό.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

Προτίθεται να προβεί -με όποιον τρόπο κρίνει ως ενδεδειγμένο- στη διευθέτηση του ζητήματος που αναπτύχθηκε, ώστε να απαλλαγούν από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα δικαιώματα στα ακίνητα, τα οποία παραχωρούνται από τους ιδιοκτήτες τους, χωρίς αντάλλαγμα, σε Δήμους και σε Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για κοινωφελείς σκοπούς και για το χρονικό διάστημα που χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς αυτούς;

            Αθήνα, 30 Οκτωβρίου 2014

            Η ερωτώσα Βουλευτής

            Φεβρωνία Πατριανάκου