Συζήτηση και ψήφιση ενιαία επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης: «Βελτίωση και επιτάχυνση των διαδικασιών της δίκης στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια και άλλες διατάξεις».

«…Κανείς δεν μπορεί να ανακόψει την πορεία στο Μέλλον, ούτε με στείρα αντιπαράθεση και μηδενισμό μπορεί να συμβάλλει στην δημόσια διαμόρφωση μιας νέας πραγματικότητας όπου ο πολίτης θα μετέχει ενός δίκαιου και αποτελεσματικού κοινωνικού κράτους.
Κάθε νομοθετική μας προσπάθεια, μας φέρνει πιο κοντά στον επιδιωκόμενο για τους πολίτες στόχο και έχετε δύο επιλογές. Ηχηρά απόντες ή δημιουργικά παρόντες και συμμετέχοντες…»

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Είναι το τρίτο Ν/Σ του υπουργείου Δικαιοσύνης που καλούμαστε να επεξεργαστούμε μέσα στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο.

Αποτελεί σαφή απόδειξη ότι βασική επιλογή του υπουργού και της Κυβέρνησης είναι η εμπέδωση κράτους Δικαίου, δίνοντας αφ’ ενός μεν στην Ελληνική Δικαιοσύνη τη δύναμη να ξεπεράσει χρόνιες αδυναμίες και στρεβλώσεις, αφ’ ετέρου δε να διασφαλίσει στον Έλληνα πολίτη το αναφαίρετο δικαίωμα του για ορθή και ταχεία δίκη.

Έχουμε κατ’ επανάληψη αναφερθεί για τα προβλήματα που συσσώρευσαν στην Δικαιοσύνη αναποτελεσματικές πολιτικές την προηγούμενη εικοσαετία.

• Η διαχρονική αύξηση του χρόνου εκδίκασης των αστικής φύσεως υποθέσεων.
• Ο μεγάλος χρόνος που χρειάζονται οι δικαστές για να εκδώσουν μια απόφαση και η ελλιπής γραμματειακή και τεχνολογική υποστήριξη
• Οι ανεπαρκείς δικαστές
• Οι συχνές αναβολές
• Η συνεχής αύξηση του αριθμού των εφέσεων, ιδίως στη διοικητική δικαιοσύνη, που αγγίζουν πλέον το 30% επί των πρωτοβάθμιων αποφάσεων, Θυμίζω ότι υποδειγματικοί ρυθμοί εφέσεων θεωρούνται διεθνώς εκείνοι που κινούνται κάτω από το 5% επί των πρωτοβάθμιων αποφάσεων.

Τα αποτελέσματα των παραπάνω αδυναμιών αποτυπώνονται στους αριθμούς της τρέχουσας καθημερινότητας.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών 382.000 υποθέσεις, εκκρεμούν, στα διοικητικά δικαστήρια. Εξ αυτών περίπου 30.000 υποθέσεις εκκρεμούν στα Διοικητικά Εφετεία.

Αυτή είναι η πραγματική απειλή για το κράτος Δικαίου.

Η κατάρρευση δηλαδή της δικαιοσύνης, κάτω από την αδυναμία της ,να ανταποκριθεί στο ρόλο της.

Οφείλετε λοιπόν αγαπητοί συνάδελφοι της αντιπολίτευσης αντί να επιτίθεστε καθημερινά και να επιχειρείτε εκφοβισμό των μη αρεστών Δικαστικών λειτουργών να σταθείτε αλληλέγγυοι στην προσπάθεια απελευθέρωσης της Ελληνικής Δικαιοσύνης από τις αδυναμίες και τις παθογένειες της.

Το παρόν Ν/Σ αφορά κατά κύριο λόγο την διοικητική δικαιοσύνη, η οποία αποτελεί την Αρχή προστασίας των πολιτών έναντι πιθανής κρατικής αυθαιρεσίας, αδιαφορίας και αμέλειας. Οι στόχοι του εξεταζόμενου Ν/Σ είναι η αναβάθμιση του κύρους του θεσμού, η διασφάλιση του δικαιώματος των πολιτών στην ταχεία δίκη, η διευκόλυνση του έργου των λειτουργών της Δικαιοσύνης.

Οι πολίτες επωφελούνται από:

1. Τον θεσμό της «πρότυπης Δίκης» με τον οποίο παρέχεται η δυνατότητα στον Γενικό Επίτροπο της Επικράτειας στα διοικητικά δικαστήρια να ζητά να προσδιορίζονται, κατά προτεραιότητα, υποθέσεις μείζονος σημασίας όπου ανακύπτουν νέα νομικά ζητήματα ή αντίστοιχες –μεγάλες στον αριθμό- εκκρεμείς υποθέσεις. Το δικαστήριο υποχρεούται ενός 4 μηνών να εκδίδει απόφαση. Σε συντομότατες προθεσμίες οι υποθέσεις αυτές ,εφ’ όσον ασκείται αίτηση αναιρέσεως θα οδηγούνται στο Σ.τ.Ε.. Οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης στη συγκεκριμένη καινοτόμο διάταξη μόνο υποκριτικές μπορούν να χαρακτηρισθούν διότι και τα πρωτοβάθμια δικαστήρια απαλλάσσονται από μεγάλο φόρτο εργασίας αλλά και οι πολίτες μέσα σε συντομότατο χρόνο θα λύνουν οριστικά υποθέσεις τους ενώ μέχρι τώρα ταλαιπωρούνται μέχρι και δέκα χρόνια.
2. Την εκτέλεση σε βάρος του Δημοσίου των τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων. Σύμφωνα με εκθέσεις του Συνηγόρου του Πολίτη αλλά και του τριμελούς συμβουλίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου που είναι επιφορτισμένο με τη συμμόρφωση της διοίκησης προς τις τελεσίδικες αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου (ν. 3068/2002), το Δημόσιο, με διάφορες δικαιολογίες και προσχήματα αρνείτο να εφαρμόσει ακόμη και τελεσίδικες αποφάσεις, ιδίως σε θέμα αναδρομικών αποδοχών και συντάξεων. Δεν αναγνώριζε και δεν εκτελούσε τίτλους όπως διαταγές πληρωμής, προσωρινές διαταγές, πρακτικά αποφάσεων για δικαστικά έξοδα. Προσπαθούσε με διάφορους τρόπους να παρατείνει τις εκκρεμότητες που είχε με τους πολίτες, ελπίζοντας ότι οι απαιτήσεις τους είτε θα παραγραφούν είτε θα απωθηθούν στο μακρινό μέλλον, με αβέβαιη κατάληξη. Δεν κατέβαλλε με τόκο βεβαιωμένες οφειλές του, με αποτέλεσμα να έχει καταδικαστεί η χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η εφαρμογή της παρούσας ρύθμισης δηλαδή της εκτέλεσης τελεσίδικων αποφάσεων σε βάρος του Δημοσίου, αποτελεί στοιχείο της επανίδρυσης του κράτους με βάση τις αρχές δικαίου που οφείλουν να διέπουν μια σύγχρονη Πολιτεία.
3. Απορρίπτονται σε συμβούλιο τα προφανώς απαράδεκτα ή αβάσιμα ένδικα μέσα, επεκτείνοντας και στα διοικητικά δικαστήρια μια επιτυχή πρακτική προκειμένου να επιταχυνθεί η έκδοση αποφάσεων. Εάν ο διάδικος εμμένει καταβάλλει παράβολο τριπλάσιο του προβλεπομένου ως αντικίνητρο άσκησης αστήρικτων ενδίκων βοηθημάτων.
4. Καθιερώνεται η Άπαξ αναβολή της συζήτησης Με την μέχρι σήμερα εμπειρία ο αιτών την αναβολή και κύριος παράγων της κωλυσιεργίας ήταν το Δημόσιο, το οποίο θα υποχρεωθεί πλέον στην έγκαιρη ανεύρεση και προσκόμιση στοιχείων.
5. Αναπροσαρμόζεται, στο ποσό των 20.000€ έναντι περίπου €6.000 η καθ’ ύλην αρμοδιότητα του μονομελούς διοικητικού πρωτοδικείου, με αντικειμενικό στόχο για χιλιάδες υποθέσεις να απασχολείται ένας δικαστής έναντι των τριών μέχρι σήμερα, άρα να απελευθερώνονται δυνάμεις στην απονομή της δικαιοσύνης.

Ταυτόχρονα θεσπίζονται μία σειρά μέτρα στα πλαίσια απονομής της δικαιοσύνης με βάση της αρχές του κοινωνικού κράτους και ενίσχυσης των ασθενεστέρων όπως:

• Παρέχεται η δυνατότητα στο Α/θμιο Δικαστήριο να κηρύξει προσωρινά εκτελεστή απόφαση, και να καταβληθούν άμεσα τα επιδικαζόμενα χρήματα, στον διοικούμενο εφ’ όσον επικαλείται και αποδεικνύει αδυναμία αντιμετώπισης άμεσων αναγκών διαβίωσης
• Απαλλάσσονται από το τέλος δικαστικού ενσήμου οι ασφαλισμένοι των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης και το προσωπικό του Δημοσίου για υποθέσεις που αφορούν αποδοχές, αν το αντικείμενο της διαφοράς δεν υπερβαίνει τα 6.000€ αντί των περίπου €600 μέχρι σήμερα.
• Χορηγούνται με αιτιολογημένη απόφαση του διευθυντή της φυλακής, επιπλέον ημέρες αδείας στους κρατουμένους, οι οποίοι διαμένουν σε απομακρυσμένες ή νησιωτικές περιοχές με συγκοινωνιακά προβλήματα.

Κορυφαία όμως παρέμβαση που επιχειρείται με το παρόν Ν/Σ και αποτελεί το άνοιγμα της Ελληνικής δικαιοσύνης στον 21^ο αιώνα, αποτελεί η καθιέρωση του θεσμού της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης (e-justice).

Παρέχεται η δυνατότητα διακίνησης όλων των εγγράφων και δικογράφων, η εξέταση των μαρτύρων και των διαδίκων καθώς και η παρακολούθηση της πορείας της υπόθεσης μέσω διαδικτύου. Η αυθεντικότητα των δικογράφων εξασφαλίζεται μέσω της ηλεκτρονικής σφραγίδα του δικηγόρου, που τον ταυτοποιεί.

Έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1206/2001 αναφέρει ότι, το δυναμικό που προσφέρεται από τις σύγχρονες τηλεπικοινωνιακές τεχνολογίες, κυρίως την τηλεδιάσκεψη, η οποία αποτελεί σημαντικό μέσο για την απλούστευση και την επιτάχυνση της αποδεικτικής διαδικασίας, δεν χρησιμοποιείται ακόμα επαρκώς.

Η επιτροπή, για το σκοπό αυτό, μεταξύ άλλων ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εφοδιάσουν τα δικαστήριά τους με τα απαραίτητα μέσα για τη διεξαγωγή τηλεδιασκέψεων.

Η σημασία της περαιτέρω προώθησης της «ηλεκτρονικής δικαιοσύνης» τονίστηκε επίσης από το Συμβούλιο (κατά τη συνεδρίασή του της 12ης και 13ης Ιουνίου 2007) και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο(κατά τη συνεδρίασή του της 21ης και 22ας Ιουνίου 2007).

Στην Βρετανία σήμερα ο πολίτης μπορεί να καταθέσει μια αγωγή για αστική διαφορά μέσω διαδικτύου οποιαδήποτε στιγμή του εικοσιτετραώρου και να παρακολουθήσει την εξέλιξη της.

Σε εννέα τουλάχιστον χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ηλεκτρονική διεξαγωγή των δικών είναι ισχύον δίκαιο και τρέχουσα δικαστική πρακτική, με την προϋπόθεση βέβαια της συναίνεσης όλων των διάδικων πλευρών.

Κατά συνέπεια στη χώρα μας, οι ασχολούμενοι με το χώρο της δικαιοσύνης, που μέχρι πρόσφατα, αντιμετώπιζαν, τα παραπάνω, σκωπτικά ή ως πρακτικά αδύνατα, είναι πλέον αντικειμενικά υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουν την νέα πραγματικότητα στο επιχειρούμενο άλμα στο Αύριο της Ελληνικής δικαιοσύνης. Η επίλυση των δικαστικών διαφορών διαμέσου e-mail και τηλεδιάσκεψης αποτελούν μια σύγχρονη πραγματικότητα που απαιτεί να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για την υλοποίηση μιας φιλόδοξης και ρεαλιστικής πολιτικής.

Ταυτόχρονα θεσμοθετείται το δικαίωμα της πλήρους διασφάλισης των στοιχείων της ταυτότητας των διαδίκων με τη χρησιμοποίηση κωδικών ψηφίων ή αριθμών προκειμένου να προστατευθούν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Η παραπάνω ρύθμιση συναρτάται και με την εφαρμογή της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Κανείς δεν μπορεί να ανακόψει την πορεία στο Μέλλον, ούτε με στείρα αντιπαράθεση και μηδενισμό μπορεί να συμβάλλει στην δημόσια διαμόρφωση μιας νέας πραγματικότητας όπου ο πολίτης θα μετέχει ενός δίκαιου και αποτελεσματικού κοινωνικού κράτους.

Κάθε νομοθετική μας προσπάθεια, μας φέρνει πιο κοντά στον επιδιωκόμενο για τους πολίτες στόχο και έχετε δύο επιλογές. Ηχηρά απόντες ή δημιουργικά παρόντες και συμμετέχοντες.