Συζήτηση επί της αρχής του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών: «Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών»

«...Η επιτυχία κάθε δράσης, εξαρτάται από την κατοχή, τη γνώση, την αξιοποίηση της πληροφορίας..... Όποιος κατέχει την πληροφορία και την αξιολογεί σωστά, κατέχει και το μεγαλύτερο όπλο...»

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Σήμερα επιχειρείται ένα άλμα. Η Κυβέρνηση, εισάγοντας το παρόν νομοσχέδιο, μετά από είκοσι δύο χρόνια απαντά σ’ ένα διαχρονικό αίτημα του συνόλου του πολιτικού κόσμου και κατ’ επέκταση της ελληνικής κοινωνίας, για τον εκδημοκρατισμό της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, την αποσαφήνιση της αποστολής της, την επιχειρησιακή της ετοιμότητα, την εξυπηρέτηση μέσω της λειτουργίας της του έθνους, του λαού και της δημοκρατίας.

Όλα τα παραπάνω, βεβαίως, δεν μπορούν να υπηρετηθούν, αν η λειτουργία της δεν είναι υπό τον απόλυτα δημοκρατικό έλεγχο και αν το σύνολο της φιλοσοφίας της, δεν διαπνέεται από το σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στα προσωπικά δεδομένα.

Στον μέχρι σήμερα ισχύοντα ν. 1645/1986, δεν υπάρχει διάκριση αρμοδιοτήτων-αποστολής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο, αποσαφηνίζεται πλήρως η αποστολή της και μετά την προτεινόμενη τροποποίηση του Υπουργού, με την απαλοιφή της λέξης «ιδίως» στον ορισμό, καθορίζονται πλήρως και κατ’ αποκλειστικό τρόπο οι αρμοδιότητές της.

Η Ε.Υ.Π., αποκτά αποστολή με σύγχρονο χαρακτήρα και αρμοδιότητες, που εξυπηρετούν τις ιδιαίτερες ανάγκες ενός διαρκώς εξελισσόμενου παγκόσμιου γίγνεσθαι. Ξεπερνά το γκρίζο του παρελθόντος της και αντιμετωπίζει απειλές ορατές καθημερινά στην κοινωνία μας, όπως την τρομοκρατία, το οργανωμένο έγκλημα, την παράνομη διακίνηση ανθρώπων (trafficking), ανθρώπινων μελών, όπλων, ναρκωτικών, επικίνδυνων ουσιών, αλλά και μαύρου χρήματος, μέσα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων και του ρόλου της.

Συνάδελφοι έθεσαν το ερώτημα: Τι μας χρειάζεται η Ε.Υ.Π.; Σε τι μας εξυπηρετεί πλέον εν έτει 2008; Η απάντηση κατά την άποψή μου είναι προφανής. Η πληροφορία. Σύμφωνα μ΄ όλες τις μελέτες, η ανθρωπότητα μέσα στην τελευταία δεκαετία έχει παραγάγει τόση νέα πληροφορία όση δεν είχε όλα τα προηγούμενα ιστορικά χρόνια.

Η επιτυχία κάθε δράσης, εξαρτάται από την κατοχή, τη γνώση, την αξιοποίηση της πληροφορίας. Αξιοποίηση της πληροφορίας, σημαίνει έγκαιρη λήψη της, αποτελεσματική διαχείριση, μετατροπή της σε γνώση. Όποιος κατέχει την πληροφορία και την αξιολογεί σωστά, κατέχει και το μεγαλύτερο όπλο.

Σε εθνικό επίπεδο, η διαχείριση της πληροφορίας απαιτεί το συνδυασμό οργανωτικών και διοικητικών πρωτοβουλιών και τη χρήση σύγχρονων και αποτελεσματικών τεχνολογιών. Αυτός είναι και ο σκοπός του παρόντος νομοσχεδίου για την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών: Η λειτουργία της Yπηρεσίας, βασισμένη στην ανάπτυξη ενός συστήματος έγκαιρης συλλογής, οργάνωσης, επεξεργασίας και αξιοποίησης πληροφοριών, με γνώμονα το εθνικό και το δημόσιο συμφέρον. Ο σαφής προσδιορισμός της αποστολής και της δράσης της Ε.Υ.Π. είναι επιβεβλημένος, για να μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες πρακτικές και μεθόδους εγκληματικών ή κατασκοπευτικών δραστηριοτήτων, σε βάρος της εθνικής ασφάλειας της χώρας και των συμφερόντων του ελληνικού λαού.

Παράδειγμα σύγχρονης απειλής, είναι αυτό ευρωπαϊκής χώρας, της Εσθονίας, όπου για δύο εβδομάδες, η χώρα έπεσε θύμα σχεδίου αποσταθεροποίησης όλων των ψηφιακών λειτουργιών της. Μία ψηφιακά δομημένη χώρα -το 40% των Εσθονών ενημερώνεται μέσω διαδικτυακών εφημερίδων και το 90% των συναλλαγών στις τράπεζες, γίνεται μέσω ιστοσελίδων- ένιωσε τη λειτουργία της να αποδομείται. Εφημερίδες, τράπεζες, κυβερνητικές ιστοσελίδες, άρχισαν να καταρρέουν. Ένας ακήρυχτος πόλεμος από άγνωστο εχθρό, με θύματα τους Εσθονούς πολίτες.

Το Πεντάγωνο των Ηνωμένων Πολιτειών, αν και διαθέτει μια από τις πιο ασφαλείς υποδομές στον κόσμο, τον περασμένο Ιούνιο δέχθηκε μία παραλυτική επίθεση κι αναγκάστηκαν να απενεργοποιήσουν μεγάλο μέρος του δικτύου υπολογιστών και ειδικά το σύστημα, που εξυπηρετεί το γραφείο του Υπουργού Άμυνας.

Στη Μεγάλη Βρετανία, ειδικά αφιερώματα έγιναν από τις εφημερίδες «TYPE» και «INDEPENDENT», σχετικά με τις επιθέσεις που δέχθηκαν τα κυβερνητικά δίκτυα από εξωτερικό εχθρό. Αρκεί ένας υπολογιστής και χρήση διαδικτύου, για τη διεξαγωγή του σύγχρονου πολέμου, που διεξάγεται καθημερινά από  αόρατη πλευρά του πλανήτη. Αυτές είναι οι σύγχρονες προκλήσεις και απαιτούν αυτόματες απαντήσεις και σύγχρονα, λειτουργικά συστήματα προστασίας. (Απάντηση σε παρεμβολή: Δεν χρειάζεται να στείλουμε πουθενά την Ε.Υ.Π. εκτός Ελλάδος, αρκεί να λειτουργεί οργανωμένα και συστηματικά, κύριε συνάδελφε, εντός Ελλάδος.)

Στα πλαίσια της επιχειρησιακής ετοιμότητας της Ε.Υ.Π., με το παρόν νομοσχέδιο προβλέπονται:

Η λειτουργία της Ε.Υ.Π. ως τεχνικής φύσεως αρχή ασφαλείας πληροφοριών, η οποία θα μεριμνά για την ασφάλεια των εθνικών επικοινωνιών, των συστημάτων τεχνολογίας πληροφοριών, σύμφωνα, βεβαίως, και με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή οδηγία.

Επίσης ο ορισμός της Ε.Υ.Π. ως Εθνική Αρχή Αντιμετώπισης Ηλεκτρονικών Επιθέσεων, για να αποτρέψει και να αντιμετωπίσει ηλεκτρονικές επιθέσεις κατά της χώρας μας. Είναι η πρώτη φορά, που όχι μόνο το σύνολο του νομοσχεδίου, σε σχέση με την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, διαπνέεται από τη λογική για την προστασία και προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά ρητά και κατηγορηματικά, εισάγονται διατάξεις γι’ αυτό το σκοπό. Σε πέντε διαφορετικά άρθρα, καθορίζεται ο συγκεκριμένος τρόπος με τον οποίο η λειτουργία της θα υπηρετεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Για πρώτη φορά, εισάγεται στην υπηρεσία εισαγγελικός λειτουργός με τριετή θητεία.

Εποπτεία ασκούν οι αρμόδιες ανεξάρτητες αρχές, που επιβλέπουν τη ρητή υποχρέωση των στελεχών της Ε.Υ.Π., να τηρούν τους νόμους του κράτους για την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών.

Συνίσταται Συντονιστικό Συμβούλιο Διαχείρισης Πληροφοριών με συμμετοχή οκτώ συναρμοδίων Υπουργών. Προβλέπεται ρητά η υποχρέωση των δημοσίων υπηρεσιών, να συνεργάζονται με την Ε.Υ.Π. για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της καλύτερης εξυπηρέτησης του έργου της.

Καινοτομία αποτελεί και η σύσταση υπηρεσίας ιστορικού αρχείου στην Ε.Υ.Π., με σκοπό την ταξινόμηση και αρχειοθέτηση του υλικού, έγγραφου και οπτικοακουστικού. Το υλικό αυτό, θα αποχαρακτηρίζεται μετά από τριάντα χρόνια, ύστερα από εισήγηση τριμελούς επιτροπής και αντίστοιχης απόφασης του διοικητή της Ε.Υ.Π..

Καθιερώνεται το καθήκον της εχεμύθειας, για όσους απομακρύνονται από την υπηρεσία. Σκοπός αυτής της ρύθμισης βεβαίως, είναι ο περιορισμός της δημοσιοποίησης προσωπικών δεδομένων και στοιχείων. Θεσπίζονται αυστηρότατες ποινές και, κατά την άποψή μου, θα προτιμούσα να είναι χαρακτηρισμένες ως «κακουργήματα» και να μην έχουν ανασταλτικό χαρακτήρα.

Η δυνατότητα οπλοφορίας και οπλοχρησίας για το προσωπικό, διέπεται πλέον από τις διατάξεις του ν.3169/2003, στον οποίο υπόκεινται και οι δυνάμεις της Ελληνικής Αστυνομίας.

Ο εκδημοκρατισμός της Ε.Υ.Π., εξυπηρετείται με τη συμμετοχή στο υπηρεσιακό συμβούλιο εκλεγμένων εκπροσώπων των πολιτικών υπαλλήλων, με τη λειτουργία της διαφάνειας στις μεταθέσεις του προσωπικού και των οικογενειών τους, με τη διασφάλιση των νομικών τους δικαιωμάτων μέσω γραφείου νομικού συμβούλου μέσα στην Ε.Υ.Π..

Με το παρόν νομοσχέδιο, ξεπερνιέται ένα αναχρονιστικό ξεπερασμένο και αναποτελεσματικό πλαίσιο λειτουργίας. Με το σύνολο των διατάξεων του, θεραπεύει χρόνιες αδυναμίες και ελλείψεις της E.Y.Π., αποσαφηνίζει το ρόλο της, θωρακίζει την αξιοπιστία της, αναβαθμίζει την επιχειρησιακή της ικανότητα, την θέτει υπό τον απόλυτο έλεγχο της δημοκρατίας, του έθνους και των πολιτών.

Η ωριμότητα της ελληνικής δημοκρατίας, επιβάλλει την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου.