Αποκατάσταση των ανισοτήτων στη συνταξιοδοτική μεταχείριση των αγροτών

Ερώτηση προς τον κ. Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

Θέμα : «Αποκατάσταση των ανισοτήτων στη συνταξιοδοτική μεταχείριση των αγροτών»

Οι αγρότες, σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειοψηφία των υπόλοιπων ασφαλισμένων, θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με το κριτήριο της συμπλήρωσης ορισμένου ηλικιακού ορίου, χωρίς την εναλλακτική δυνατότητα του κριτηρίου της συμπλήρωσης ορισμένων ετών ασφάλισης.

Το 1987 συστήθηκε ο ειδικός και αυτοτελής κλάδος πρόσθετης υποχρεωτικής ασφάλισης των αγροτών, οπότε και οι αγρότες άρχισαν να καταβάλλουν εισφορές και να λαμβάνουν ανταποδοτικές πλέον παροχές μέσω του Ο.Γ.Α. με τη μορφή πρόσθετης σύνταξης.

Από το 1998 άρχισε να λειτουργεί ο κλάδος κύριας ασφάλισης των αγροτών, οπότε και οι αγρότες, καταβάλλοντας βεβαίως τις σχετικές εισφορές, λαμβάνουν ανταποδοτικές παροχές μέσω του Ο.Γ.Α. με τη μορφή κύριας σύνταξης.

Ενώ, όμως, έχουν μεσολαβήσει διαφορετικά συνταξιοδοτικά καθεστώτα, εξακολουθεί να ισχύει αμιγώς το κριτήριο του ηλικιακού ορίου για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος των αγροτών, το οποίο μάλιστα αυξήθηκε με το Ν. 4093/2012 κατά δύο έτη.

Το κριτήριο αυτό όμως προβλεπόταν από το αρχικό συνταξιοδοτικό καθεστώς, προ του 1987, που δεν επέβαλλε την καταβολή εισφορών εκ μέρους των αγροτών και προφανώς για το λόγο αυτό τους επιφύλασσε διαφορετική συνταξιοδοτική μεταχείριση σε σχέση με τους υπόλοιπους ασφαλισμένους.

Ο λόγος αυτός, όμως, έχει πλέον εκλείψει, αφού οι αγρότες από το 1987 καταβάλλουν εισφορές και συνεπώς πρέπει να υπεισέλθει και για αυτούς το εναλλακτικό κριτήριο της συμπλήρωσης ορισμένων ετών ασφάλισης για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος, όπως ισχύει και για τους υπόλοιπους ασφαλισμένους.

Με τα δεδομένα αυτά, όμως, προκαλούνται σοβαρές ανισότητες στη συνταξιοδοτική μεταχείριση των αγροτών σε σχέση με τους υπόλοιπους ασφαλισμένους. Συγκεκριμένα:

-Οι αγρότες οφείλουν να συμπληρώνουν μέχρι και 46 έτη ασφάλισης [δεδομένου ότι η ασφάλιση υπολογίζεται από το 21^ο έτος της ηλικίας τους (Ν. 4169/1961)], προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν, παρ’ ότι μάλιστα ασκούν βαριά και επίπονη εργασία.

-Δεν τους παρέχεται η δυνατότητα, να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση ορισμένων ετών ασφάλισης. Δηλαδή, να συνταξιοδοτούνται, όπως η συντριπτική πλειοψηφία των υπόλοιπων ασφαλισμένων, μόλις συμπληρώσουν 40 έτη ασφάλισης και μόνο αν αυτά δεν συμπληρώνονται να συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση ορισμένου ηλικιακού ορίου.

-Ειδικά όσον αφορά στις αγρότισσες, πρέπει να επισημανθεί ότι ήταν οι μόνες γυναίκες που, προκειμένου να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα, έπρεπε να συμπληρώσουν το 65^ο έτος της ηλικίας τους, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των υπόλοιπων ασφαλισμένων γυναικών είχε θεμελιώσει σχετικό δικαίωμα σε νεότερη ή και κατά πολύ νεότερη ηλικία. Η αγροτική εργασία είναι ούτως ή άλλως βαριά και επίπονη, ειδικά οι γυναίκες, όμως, είναι αυτονόητο και προφανές ότι επιβαρύνονται και καταπονούνται ακόμα περισσότερο από την άσκησή της. Χαρακτηριστικό είναι ότι, ακόμα και μετά την ψήφιση του Ν. 4093/2012, το απώτερο προβλεπόμενο όριο για συνταξιοδότηση σε βαρέα επαγγέλματα, ακόμα και για τους άντρες, είναι το 62^ο έτος της ηλικίας τους και όχι το 67^ο, όπως ισχύει πλέον για τις αγρότισσες.

-Οι αγρότες που έχουν γεννηθεί το 1948 και θεμελίωναν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2013 (με τη συμπλήρωση δηλαδή του 65ου έτους της ηλικίας τους), είχαν προκαταβάλει –και μάλιστα υπό εξαιρετικά δυσχερείς οικονομικές συγκυρίες- τις ασφαλιστικές εισφορές του Β’ εξαμήνου του 2012, με την προοπτική και μόνο να λάβουν σύνταξη μέχρι το καλοκαίρι του τρέχοντος έτους, όπως άλλωστε προβλεπόταν νομοθετικά. Μετά την ψήφιση όμως του Ν. 4093/2012, τον περασμένο Νοέμβριο, όχι μόνο στερούνται το δικαίωμα της συνταξιοδότησής τους το 2013, αλλά καλούνται να καταβάλλουν και τις νέες επιπλέον εισφορές.

-Πρέπει επιπλέον να σημειωθεί ότι πολλοί από τους αγρότες που έχουν γεννηθεί το 1948, προέβησαν ακόμα και σε δανεισμό, εν όψει της προοπτικής συνταξιοδότησής τους εντός του 2013, προκειμένου να προκαταβάλουν στον Ο.Γ.Α. τόσο τις διαφορές των εισφορών που τυχόν προέκυπταν κατά το σχετικό υπολογισμό (π.χ. διαφορές από ασφαλιστικές κατηγορίες), όσο και τις προβλεπόμενες αναγνωρίσεις πλασματικών συντάξιμων ετών. Εν όψει της ίδιας προοπτικής, πολλοί από τους αγρότες αυτής της κατηγορίας προέβησαν και σε μεταβιβάσεις ή εκμισθώσεις των καλλιεργειών ή εγκαταστάσεών τους, με αποτέλεσμα να αδυνατούν και να εργαστούν.

Προκειμένου να είναι δίκαια αλλά και αποτελεσματικά, τα όποια επιβεβλημένα δημοσιονομικά μέτρα οφείλουν να αναγνωρίζουν την κυριαρχία του κράτους δικαίου και να υπηρετούν την προτεραιότητα της αρχής της ισονομίας.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1.-  Με ποιες συγκεκριμένες παρεμβάσεις προτίθεται να αποκαταστήσει την ανισότητα στη μεταχείριση των αγροτών σε σχέση με τους υπόλοιπους ασφαλισμένους, ούτως ώστε να ισχύσει και για αυτούς το κριτήριο της συμπλήρωσης των 40 ετών ασφάλισης για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος και μόνο όταν αυτά δεν συμπληρώνονται, να ισχύει το κριτήριο του ηλικιακού ορίου;

2.- Προτίθεται να εξαιρέσει τις αγρότισσες από την αύξηση κατά δύο έτη του ηλικιακού ορίου, ούτως ώστε, σε περίπτωση που δεν έχουν συμπληρώσει τα 40 έτη ασφάλισης, να θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας τους;

3.- Προτίθεται να προβεί σε ρύθμιση, προκειμένου να εφαρμοστεί σταδιακά η αύξηση κατά 2 έτη του ηλικιακού ορίου, όπως άλλωστε είχε κατ’ αναλογία προβλεφθεί στο Ν. 2458/1997 για την αύξηση των ελάχιστων ετών ασφάλισης στον Ο.Γ.Α.;

4.- Ποια ειδικότερα μέτρα προτίθεται να λάβει για τη συνταξιοδότηση των αγροτών που είναι γεννημένοι το 1948;

Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2013

Η ερωτώσα Βουλευτής

Φεβρωνία Πατριανάκου